Bà Hà Ngọc Mai là Tiến sĩ Sinh học, năm 1998, trong một lần đi thăm con gái đang định cư tại vùng Sydney của Australia, trước khi về Việt Nam bà muốn có một món quà kỷ niệm ở xứ sở này. Trong lần đi thăm thú trước khi rời Australia, bà Mai được một người làm vườn giới thiệu nêu mua cây phượng trắng về trồng, bởi đây là loài cây “lạ”.

Người này cho biết loại phượng trắng ở Australia được ghép thành công từ cây phượng tím với phượng rừng bị đột biến cá thể có hoa trắng. Tò mò và cuốn hút bởi người giới thiệu, bà Hà Ngọc Mai lại nghĩ Đà Lạt đã có phượng tím, nay thêm phượng trắng nữa thì rất độc đáo.

Hơn nữa so sánh khí hậu ở vùng Sydney của Australia lại giống với Đà Lạt, có thể sẽ rất phù hợp cho loại phượng này ở vùng đất mới. Tìm đến một vườn giống, bà Mai mua hai cây phượng trắng với giá 50 USD đóng gói cẩn thận đưa lên máy bay chuyển về Việt Nam trồng tại khuôn viên của gia đình ở Đà Lạt.

Không lâu sau, một cây bị chết, cây còn lại sinh trưởng tốt trong sự chăm sóc kỳ công của đôi vợ chồng già. Thế nhưng, năm này qua năm khác, bà Mai chờ đợi mỏi mòn mà chẳng thấy phượng trắng nở hoa trong khi cách đó chỉ vài chục mét, dãy phượng tím nhà hàng xóm thì cứ đều đặn năm nở hoa tới hai lần, nhuộm tím cả lối đi.

Nghĩ là thời tiết, thổ nhưỡng không phù hợp cho loại phượng trắng ra hoa nên đã có lần bà Mai tính đến việc chặt bỏ, “giải phóng mặt bằng” để trồng loại hoa cây cảnh khác. Thế rồi, vào một ngày cuối đông của năm tuổi thứ 10, cây phượng trắng bung nở bói vài bông trắng muốt. Lập tức vợ chồng bà Hà Ngọc Mai canh lớp đất ở gốc, đổ thêm phân xuống tiếp thêm chất dinh dưỡng cho cây. Từ năm 2010 đến nay, cứ vào cuối đông, đầu xuân, cây phượng trắng duy nhất Việt Nam nay lại đơm hoa trắng muốt bên cạnh những cây phượng tím đặc trưng của Đà Lạt. Hoa phượng trắng nở thành chùm, ngoại hình hoa giống như phượng tím, thời gian ở kéo dài trong vòng hơn một tháng.

Bà Hà Ngọc Mai cho biết, khi phượng trắng đơm bông rộ, nhất là từ năm 2010 đến nay, có rất nhiều du khách tìm tới chiêm ngưỡng, chụp hình. Đáp ứng nguyện vọng của con cháu, bạn bè, gia đình bà Mai đã dùng hạt phượng trắng ươm thành công khoảng 50 cây con rồi tặng cho những người thân quen đem về trồng.

Chỉ ít năm sau, bà Hà Ngọc Mai nhận được thông tin từ nhiều người mà bà đã tặng cây phượng con là cây đã ra hoa. Tuy nhiên, tất cả lại đều cho hoa tím chứ không phải hoa trắng như ban đầu mọi người kỳ vọng. Bà Mai cho biết, có thể do cây phượng trắng này được trồng gần với dãy phượng tím, trong lúc nở hoa phấn của hoa phượng tím đã thụ với hoa phượng trắng nên không cho hoa trắng giống cây mẹ.

“Với sự phát triển của khoa học ngày nay, tôi tin trong tương lai, chúng ta ắt làm được việc nhân giống phượng trắng theo nhiều cách. Khoa học ngày nay cho phép chúng ta nhân giống cây phượng trắng này bằng phương pháp invitro hoặc ghép cành với cây phượng tím khác để có thể cho ra một giống phượng có hoa màu trắng” – Tiến sĩ Sinh học Hà Ngọc Mai nói.

Như vậy, đến thời điểm này, cây phượng trắng trong khuôn viên gia đình bà Hà Ngọc Mai, đường Phù Đổng Thiên Vương, TP Đà Lạt vẫn là cây phượng trắng độc nhất vô nhị tại Việt Nam.